دوگرف:

خانواده نقش تعیین کننده و قاطعی در انگیزه شناسی بزه کاری جوانان ایفا می نماید. منش و رفتارهای بزه کار در برابر جامعه تا حدود زیادی با توجه به ویژگی های محیط خانوادگی او رقم زده شده است.»

  ( علی نجفی توانا، جرم شناسی، خیام ، ص ??? ـ ??? / ص ???)  

رستون: «موقعیت خانوادگی بدون شک، یک اثر جرم زایی بر روی افراد دارد».

 «سه چهارم بزه کاران از خانواده هایی می باشند که در آن شرایط طبیعی نبوده و جوّ و شرایط آنان مختل است.» ( علی نجفی توانا، جرم شناسی، خیام ، ص ??? ـ ??? / ص ???)  

تحقیقات در فرانسه :

 ??% اطفال بزه کار از خانواده های متشنج است،

(دانش تاج زمان، مجرم کیست جرم شناسی چیست؟، مؤسسه کیهان، ????، ص ??? / ص ???   / ص ???

نوزادانی که از مهر و محبت مادر در سال های اولیه حیاتشان محروم بوده اند ـ مثلاً، دور از محیط خانوادگی و در پرورشگاه ها زندگی کرده اند ـ با وجود رعایت اصول بهداشتی و علمی، از اختلال شخصیتی برخوردارند. بر اساس مطالعاتی که درباره ?? نفر بالغ، که از هفته سوم زندگی تا سه سالگی در پرورشگاه به سر برده اند، صورت گرفته، طبق آزمایشی که از ?? تا ?? سال پس از ترک پرورشگاه به عمل آمده، ? نفر مبتلا به جنون، ?? نفر دارای اختلال منش (رفتار غیرعادی)، ? نفر تأخیر رشد عقلی، ? نفر به امراض عصبی مبتلا بوده و فقط ? نفر از آنان توانسته اند خود را با محیط اجتماعی تطبیق داده و رفتار عادی داشته باشند.( دانش تاج زمان، مجرم کیست جرم شناسی چیست؟، مؤسسه کیهان، ????، ، ص ??? / ص ???   / ص ??? )  

با توجه به مدارک و شواهد علمی و به منظور پیشگیری از بروز آسیب‌های اجتماعی مانند خودکشی، اعتیاد ، ضرب و جرح ، رفتارهای بزهکارانه و اختلالات رفتاری لازم است به موضوع بهداشت روانی و اهمیت آن  توجه بیشتری شود .

نظریه های مجرم سازی به خلاف نظریه های وفاق که فرض کرده است که در جامعه نوعی توافق اساسی بر سر تعریف کج رفتاری وجود دارد، مدعی اند که تضادهای موجود در جامعه بر سر تعریف های کج رفتاری، نقطه شروع تبیین علت کج رفتاری هاست . بحث اصلی در نظریه های مجرم سازی به چگونگی تمجید یا تحقیر نوعی رفتار در گروه های خاصی از جامعه و اینکه این تمجیدها و تحقیرها بر رفتارهای آینده افراد چه تأثیری دارد، مربوط می شود.

        عوامل دخیل در جرم:

 «عامل»، امری است که درآفرینش، رشد و شکل گیری جرم نقش موثری دارد، بدون این که ایجاد کننده جرم باشد. نقش عامل از نظر تاثیر بخشی و اهمیت بستگی به افراد دارد، عاملی که بر روی فردی اثرعمیقی گذاشته و او را در مسیر بزهکاری قرار می دهد، ممکن است نسبت به دیگری فاقد آن قدرت و اثر باشد.

« علت»، آفریننده جرم است و از تجمع چند« عامل» و تاثیر و تاثر متقابل آن ها پدید می آید.

«انگیزه» امری فردی است و ممکن است جنبه روانی یا جسمی داشته باشد.

«شرط» زمینه را برای ارتکاب جرائم گوناگون فراهم می آورد، «شرط» عوامل تازه ای را ایجاد و عوامل موجود را تقویت می کند،مثل بحران اقتصادی، که جرم های جدیدی نظیر «معاملات بازار سیاه» را ایجاد می کند.(مظلومان ، 1356 : 102)  

ریمون گسن:در به وجود آمدن جرم ،عواملی مانند آب و هوا، جمعیت، سیاست، اقتصاد ( رشد اقتصادی، بحران ها، نابرابری ها)، سازمان اجتماعی (شهر سازی، مهاجرت، تحرک، جمعیت ها ...) فرهنگی(مذهب، خانواده، آموزش، وسایل ارتباط جمعی، ایدئولوژی ها، مواد سمی، الکل، مواد مخدر) و همچنین سیاست جنایی موثرند.(ریمون گسن، 1370ص 116-115).

به طور کلی عوامل موثر در وقوع جرم دو گونه اند:

عوامل انسان شناختی

( مانند جنس، سن، عدم تقارن در جمجمه، قیافه، زشتی و زیبایی، نقص خلقت، نوع خون، وضع مزاج، ضعف و قدرت، سوابق بیماری، وضع ترشح غدد، کروموزوم اضافی، ترس، بدبینی، حجب و پررویی، سبک عقلی، فقدان نیروی بیان، اضطراب، عقده ها، محرومیت ها، احساس بودن، آزمندی، عامل ژنتیک و...)

عوامل محیطی و اجتماعی

(مانند: خانواده نابسامان، ناسازگاری والدین، سوء رفتار نامادری، کم محبتی، محبت فوق العاده، وضعیت و موقعیت مسکن، آب و هوا، شهر و روستا، حاشیه نشینی، تعارض فرهنگی، مطبوعات و رسانه، صنایع فرهنگی، وضعیت سیاسی، بیکاری، عدالت و نهادهای اجتماعی و ...)( ریمون گسن ، 1370ص 129).  

  «انریکو فری » (1856-1929 ) جامعه شناس و استاد حقوق کیفری

جرم، نتیج? جبری یک رشته از عوامل جرم زاست، این عوامل، بر حسب بزهکاران به گونه های مختلف با یکدیگر ترکیب می شوند. فری نشان داد عمل جنایی، پدیده ای ساده و یک جانبه نیست، بلکه پدیده ای است بسیار پیچیده که در وقوعِ آن عوامل متعددی موثرند و به این ترتیب به «تز» تعدد عوامل بزهکاری اعتبار شایانی بخشیده است. در نظر فری، جرم پدیده ای پیچیده است که ریشه های متعدد دارد او آنها را در سه نوع خلاصه می سازد.

 گروه اول، عوامل انسان شناختی

 که در شخص جنایت کار وجود دارد. این عوامل درون زا بوده و به سه طبقه عوامل مربوط به سرشت اندامی، عوامل مربوط به سرشت روانی و مشخصات شخصی جنایتکار نظیر جنس، سن و غیره ارتباط پیدا می کنند.

 گروه دوم، عوامل محیط طبیعی

 نظیر اقلیم، طبع خاک، محصول کشاورزی و غیره قرار دارند و از نوع «برون زا» هستند.